شهر من سولدوز

هيدرولوژي :

در گذشته آب اين تالاب فصلي بوده يعني در فصل كم آب (تابستان تا اوايل پاييز) تالاب رو به خشكي مي‌رفت و همزمان با نزول بارندگي آب در آن جمع مي‌شد. ولي از سال ۱۳۷۲ بعلت بارندگيهاي فراوان و همزمان با بالا آمدن سطح آب درياچه اروميه اين تالاب بصورت دائمي در آمده، منبع تأمين‌كننده آب تالاب بارشهاي مستقيم و آبهاي جاري سطحي بوده كه از اراضي كاسه تالاب وارد آن شده و ذخيره مي‌گردد. ولي در حال حاضر امور آب استان با پيمانكاري ۱۰۱ كعبه سپاه پاسداران و زير نظر مهندسين مشاور پوياب سد خاكي در انتهاي جنوبي تالاب احداث شده و از رودخانه گدار نقده توسط بند انحرافي و كانالي بطول ۱۵ كيلومتر آب احداث شده و حجم ذخيره آب در تالاب ۷۶ ميليون متر مكعب برآورد گرديده است و ارتفاع سد خاكي احداث شده برابر ۵/۷ متر وراي سطح قبلي آب مي‌باشد. با اختلاط آب به غلظت آب رودخانه تغذيه‌كننده آب، يعني رودخانه گدار نزديك خواهد شد و از آب جمع شده براي آبياري زمين‌هاي اطراف استفاده خواهد شد كه اقداماتي در همين راستا در دست اقدام است.

ـ تالاب دورگه سنگي (سيران گلي)

ـ محل و موقعيت :

مختصات جغرافيايي اين تالاب عبارت است از : َ۳۲ و ۳۶^۰ عرض شمالي و َ۳۳ و ۴۵^۰  طول شرقي و از لحاظ تقسيمات كشوري جزء محدوده شهرستان نقده محسوب مي‌شود و در ۲۰كيلومتري اين شهرستان واقع شده و ارتفاع اين تالاب از سطح دريا ۱۲۸۶ متر است.

ـ راه دسترسي :

اين تالاب در محور جاده اروميه به مهاباد واقع شده و از كنار جاده قابل رؤيت است. بعد از رسيدن به سه‌راهي محمديار و پيمودن يك جاده خاكي ۲۰۰ متري بطرف شمال شرقي به روستاي دورگه سنگي مي‌رسيم كه تالاب در حاشيه آن قراردارد.

ـ مساحت ومحدوده :

اين تالاب از شمال به رشته كوههاي سنگي و از مغرب و جنوب غربي به اراضي چمن زار و پست و شور با شيب ۰ تا ۵/۰ درصد منتهي مي‌شود كه اين اراضي با افزايش ميزان آب به زير آب مي‌رود. و از شرق و جنوب به ارتفاعات نيمه سنگي تا سنگي با خاك كم منتهي مي‌شود. مساحت اين تالاب حدود ۳۸۰ هكتار است، عمق متوسط اين تالاب ۱۰۰ سانتيمتر و حداكثر عمق آن ۱۶۲ سانتيمتر است.

ـ زمين شناسي ـ ژئومورفولوژي و رسوب شناسي تالاب دورگه سنگي :

اين تالاب كه در بالاي جاده نقده ـ مهاباد قرار دارد و از نظر زمين‌شناسي شامل نهشته‌هاي زير است:

۱ـ پرمين :

رسوبات پرمين در اين منطقه شامل آهك، آهك دولوميتي و ماسه سنگ كه گاهاً نوع كوارتزيتي بوده است. رنگ رسوبات از روشن تا تيره حتي نوع صورتي متمايل به قرمز رنگ نيز دارد كه در سنگهاي آهكي و ماسه سنگي نيز ديده مي‌شود كه دليل ناخالصي‌هاي اكسيد آهن و بعضاً كانيهاي رسي ميباشد، همراه اين نهشته‌ها در بعضي از نقاط كنگلومرا، شيل و سيلتستون نيز ديده مي‌شود كه ضخامت آنها نسبت به رسوبات نوع اول ازاهميت كمي نيز برخوردار است.

۲ـ ميوسن :

نهشته‌هاي ميوسن شامل آهك به رنگهاي خاكستري و صورتي رنگ مي‌باشد كه گاهاً ذرات ريزي از سنگ با جنس‌هاي متفاوت توسط همين آهك‌ها كه نقش سيمان را دارند به همديگر چسبيده و سنگهاي برشي را تشكيل داده‌اند. با توجه به اينكه اين سنگها تحت تاثير عوامل تكنونيكي قرار گرفته‌اند، لذا شكستگي‌هاي فراوان باعث شده است كه ميزان نفوذپذيري اين سنگها زياد و بعلت هوازدگيهاي فيزيكي و شيميايي خرده‌سنگهاي آهكي رد پاي دامنه برونزده‌ها ديده شوند و همچنين در نقاطي تشكيل پرتگاههائي را دهند كه بعلت ضخامت كم اين نهشته‌ها در اين مناطق داراي ارتفاع كم مي‌باشند. در بعضي از نقاط اين سنگها برروي رسوبات جوانتر بصورت ناپيوسته نوع هم شيب قرار گرفته‌اند.

۳ـ اليگوميوسن :

اين تشكيلات شامل رسوبات مارني به رنگ خاكستري تا سبز كه گاهاً بعلت زياد بودن مواد رسي و تركيبات آهن‌دار متمايل به قرمز تا آجري هم مي‌باشد. همراه اين نهشته‌ها كنگلومراها و گاهاً لايه‌هاي نازكي از آهك به ضخامت چند سانتي‌متر تا چندين متر در بين اين لايه‌هاي آهكي ديده مي‌شود كه از نظر وجود ماكروفسيلها بسيار بوده و داراي نفوذ‌پذيري زياد و اين نهشته‌ها در بعضي از مناطق بسيار
ناپايدار مي‌باشند، بطوريكه درقسمتهايي بصورت واريز بطرف سرازيري‌ها ريخته و برروي همديگر انباشته شده‌اند. ضخامت اين رسوبات در بعضي از قسمتهاي چندين متر خصوصاً در كناره جاده تا بيش از ۱۰۰ متر مي‌رسد.

۴ـ كواترنري :

اين رسوبات شامل تشكيلات كواترنري مي‌باشد كه بصورت رسوبات آبرفتي و مخروط‌افكنه‌ها سيستم قديمي در ارتفاع بالاتر قرار گرفته‌اند و شامل كنگلومراهائي مي‌شوند كه با توجه به عدم دياژنتيكي موثر است و غالباً بصورت واريزهاي پايين سرازير شده‌اند.

ـ هيدرولوژي :

تالاب دو رگه سنگي يك تالاب دائمي است و آب آن از بارش مستقيم و آبهاي جاري سطح كه از ارتفاعات اطراف به پايين سرازيرمي‌شود و از دو چشمه كه در ضلع جنوبي و از كنار وارد تالاب مي‌شود،
تأمين مي‌شود. هنگام افزايش آب چمن‌زارهاي سمت غرب و جنوب غربي تالاب به زير آب مي‌رود و مساحت تالاب را تحت تأثير قرار مي‌دهد.

دوچشمه ذكر شده آب لب شور دارند و از زير صخره‌هاو كف زمين مي‌جوشد و براي شرب انسان بعلت شوري مناسب نيستند. روستائيان دورگه سنگي از آب اين چشمه‌ها براي شستشوي ظروف و لباس و
گاهي شستن خودشان از آن استفاده مي‌كنند بخصوص كه در زمستان آب چشمه‌ها نيمه گرم است.

دبي تقريبي آب چشمه‌ها عبارتند از: چشمه بزرگ ۸ ليتر در ثانيه و چشمه كوچك ۴ ليتر در ثانيه، آب چشمه‌ها دائمي و در همه فصول است.

ـ تالاب شيطان آباد :

اين تالاب در ۶ كيلومتري شهرستان نقده و در سمت شرقي جاده شوسه نقده ـ حيدر آباد قرار گرفته و در حدود ۲۵ هكتار وسعت دارد با وجود وسعت كم از زيستگاه‌هاي مهم پرندگان مهاجر است .

ـ تالاب سلدوز :

اين تالاب در فاصله ۲۵ كيلومتري نقده و در شمال جاده گرده قيط ـ مميند واقع شده و قبلاً در حدود ۱۸۰ هكتار وسعت داشته ولي بعلت ريزش آب كانال زهكشي پايين دست سد حسنلو به اين محل و احداث دايك توسط اداره كل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي و جمع شدن آب بر وسعت آن افزوده شد و حدود ۸۰۰ هكتار مي‌رسد دليل اين امر وجود خشكسالي‌هاي اخير چندين ساله و نبود محل مناسب براي پرندگان آبزي و كنار آبزي بوده است.

تجمع پرندگان در تالاب سولدوز